-
1 mówić
1. (-wię, -wisz); vt( coś) to say; (prawdę, kłamstwa) to tell2. vi( przemawiać) to speak; (rozmawiać, opowiadać) to talkon mówi, że... — he says that...
mówił mi, że... — he told me that...
mówić po angielsku/polsku — to speak English/Polish
nie mówiąc (już) o mówić — +loc to say nothing of, let alone
mówić do siebie — to talk to o.s.
* * *ipf.1. (= wypowiadać słowa) say ( coś komuś sth to sb) (że... that...); (= opowiadać, informować) tell ( coś komuś sb sth l. sth to sb) (komuś o kimś/czymś sb about sb/sth l. of sb/sth) (komuś, że... sb that...); (= odzywać się, rozmawiać, przemawiać) speak, talk ( z kimś with l. to sb, o kimś/czymś about l. of sb/sth) ( do kogoś to sb); (= wspominać) refer (o kimś/czymś to sb/sth); mention (komuś o kimś/czymś sb/sth to sb); mów dalej! keep talking!; mów za siebie! speak for yourself!; mówcie (trochę) ciszej! keep it down!; to put it mildly; mówi się, że... they say that...; the story goes that...; it is reported l. rumored that...; mówić dobrze/źle o kimś/czymś speak well/ill of sb/sth; mówić komuś dzień dobry say hello to sb; mówić do siebie talk to o.s.; mówić otwarcie speak one's mind; mówić po próżnicy waste one's breath; mówić w czyimś imieniu speak for sb; mówić z przekonaniem speak with authority; mówisz to poważnie? are you serious?; a nie mówiłem? did't I tell you?; co mówiłeś? what did you say?; dobrze mówi! hear, hear!; do mnie mówisz? are you talking to me?; fakty mówią same za siebie przen. the facts speak for themselves; i kto to mówi? look who's talking!; lepiej nie mówić the less said, the better; nie ma o czym mówić ( w odpowiedzi na podziękowanie) don't mention it; forget it; nie mów nic don't say anything; nie mów z pełnymi ustami don't talk with your mouth full; nie musisz mówić nic więcej (= wszystko rozumiem) enough said.3. (= wyrażać się w dany sposób) talk, speak; mówić bzdury l. nonsensy l. od rzeczy talk nonsense; mówić do rzeczy talk sense; mówić na temat speak to the point; nareszcie mówisz do rzeczy now you're talking sense.4. (= nakazywać) tell (komuś, żeby coś zrobił sb to do sth); mówiłem mu, żeby przyszedł I told him to come; nienawidzę, jak mi się mówi, co mam robić I hate people telling me what to do; rób, co ci mówię! do what I tell you!5. (= posługiwać się językiem) speak; mówić dobrze/biegle po japońsku speak good/fluent Japanese; mówić po angielsku kiepsko/z obcym akcentem speak English badly/with a foreign accent; nie mówię l. nie umiem mówić po węgiersku I can't speak Hungarian; osoba mówiąca po angielsku/polsku English/Polish speaker; mówić tym samym językiem (= dobrze się rozumieć) speak the same language.6. (= sugerować, wywoływać wspomnienie) mean, ring a bell; czy to ci coś mówi? does this mean anything to you?; does it ring a bell?; jego nazwisko nic mi nie mówi his name doesn't ring a bell.7. (przedstawiając się przez radio l. telefon) cześć, mówi Marta hi, it's Martha (speaking); tu mówi Londyn radio this is London calling.8. (= zwracać się do kogoś) mów mi Ed call me Ed; możesz mi mówić po imieniu you can call me by my first name.9. ( w komentarzach na temat wypowiedzi) mówiąc delikatnie to say the least; mówiąc poważnie joking aside; mówiąc szczerze frankly (speaking); to be frank; mówiąc w przenośni metaphorically speaking; inaczej mówiąc to put it differently; jak (już) mówiłem like I said; kiedy już o tym mówimy while we are at it; krótko mówiąc to make l. cut a long story short; in brief; między nami mówiąc between ourselves; between you and me (and the gatepost); nawiasem mówiąc by the way; by the bye; incidentally; nie mówiąc (już) o kimś/czymś not to mention sb/sth; to say nothing of sb/sth; let alone sb/sth; prawdę mówiąc to tell the truth; as a matter of fact; przykro mi to mówić I hate to say it; skoro już o tym mówimy while we're at it; ściśle mówiąc strictly speaking.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mówić
-
2 praw|da
Ⅰ f 1. sgt (zgodność z rzeczywistością, z faktami) the truth- dowiedzieć się prawdy to learn the truth (o kimś/czymś about sb/sth)- ujawnić prawdę to reveal the truth (o kimś/czymś about sb/sth)- dążyć do prawdy a. poszukiwać prawdy to search for a. seek the truth- spojrzeć prawdzie w oczy to face the truth, to face up to the truth- powiedzieć prawdę to tell the truth- „mówić prawdę, całą prawdę i tylko prawdę” Prawo; ‘to tell the truth, the whole truth, and nothing but the truth’- to tylko część prawdy that’s only half the truth- mieszać prawdę z fantazją to mix truth and fiction- wyznał mi całą prawdę he made a clean breast of it- być blisko prawdy to be close to the truth- być dalekim od prawdy to be far from the truth, to be far from being true- odpowiadający prawdzie/niezgodny z prawdą true/untrue- czy to prawda? is it true?- to prawda that’s true- to prawda, ale… (it’s) true, but…- to nie może być prawda! it can’t be true!- prawda jest taka, że… the truth is that…- w tym nie ma za grosz prawdy there is no truth in that- nie ma w tym słowa a. ani krzty prawdy there is not a shred a. an iota of truth in that- tkwi w tym ziarno prawdy there’s a grain a. kernel of truth in that- jest w tym nieco/sporo prawdy there is some/a great deal of truth in that2. (obiegowy pogląd) truth- prawdy odwieczne/niepodważalne eternal/undeniable truths- stara a. obiegowa prawda an old a. a common truth- prawdy życiowe worldly common truthsⅡ inter. 1. (w zdaniu twierdzącym) true!, that’s right!- „on nie mógł jej zabić” – „prawda!, on by nawet muchy nie zabił” ‘he couldn’t have killed her’ – ‘true! he wouldn’t harm a fly’- „miałeś tu posprzątać” – „prawda! zupełnie zapomniałem” ‘you were supposed to clean here’ – ‘that’s right a. that’s true, it slipped my mind’- święta prawda! how very true!2. (w pytaniu) rok temu byłeś we Francji, prawda? you were in France last year, weren’t you?- ładnie tu nad jeziorem, prawda? it’s nice here on the lake, isn’t it?- nigdy go nie poznałeś, prawda? you’ve never met him, have you?- prawda, że tu pięknie? isn’t it beautiful here?- prawda, jaka ona ładna? isn’t she pretty?Ⅲ part. pot. you know, I mean- trzeba wreszcie, prawda, znaleźć jakieś, prawda, rozwiązanie tej kwestii it’s high time, you know, you found some, you know, solution to this problem- □ prawda absolutna Filoz. absolute truth- fundamentalne prawdy wiary Relig. articles of faith, fundamentals■ naga prawda książk. the naked truth- święta prawda książk. the honest truth- prawdę mówiąc, nie wiem, co o tym myśleć if truth be told, I don’t know what to think about it- Bogiem a prawdą książk. as a matter of fact- co prawda pot. admittedly, to be sure- obiecywano mi co prawda stypendium, ale… to be sure a. admittedly I’ve been promised a scholarship, but…- mam w tym jakiś udział, co prawda minimalny, ale jednak… I have a share in it, admittedly a very small one, but still…- dać świadectwo prawdzie książk. to bear witness a. give testimony to the truth- powiedzieć a. wygarnąćpot. komuś prawdę w oczy to give it to sb straight from the shoulder US pot.- powiedzieć komuś kilka słów prawdy to tell sb a few home truths- prawda jak oliwa na wierzch wypływa przysł. the truth will out- prawda w oczy kole przysł. nothing hurts like the truthThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > praw|da
-
3 pro|sto
Ⅰ adv. grad. 1. (wzdłuż linii prostej) [jechać, prowadzić, płynąć] straight- ta ścieżka biegnie prosto do morza the path runs straight to the sea- słońce świeciło im prosto w oczy the sun shone straight into their eyes- spojrzała mu prosto w oczy she looked straight into his eyes2. (w pozycji pionowej) upright, straight- stój prosto, nie garb się stand up straight, don’t stoop!- zawsze trzymał się prosto jak żołnierz he always stood erect like a soldier3. (nieskomplikowanie) [tłumaczyć, mówić] simply, plainly- już prościej nie mogę tego wyjaśnić I can’t explain it in a simpler way, I can’t put it any more simply than thatⅡ adv. 1. (bezpretensjonalnie) simply, plainly- ubierała się prosto, przeważnie na czarno she dressed simply, usually in black2. (nie zatrzymując się) straight (on a. ahead)- idź prosto do biura go straight to the office- ze szkoły wracaj prosto do domu come straight home after school3. (bezpośrednio) straight- pił prosto z butelki he drank straight from the bottle- mleko prosto od krowy milk fresh from the cow- jabłka prosto z drzewa freshly picked applesⅢ po prostu 1. (bezpośrednio) just, simply- po prostu idź tam i powiedz im całą prawdę just go there and tell them the whole truth- zwrócił się po prostu do kolegów o pomoc he simply asked his friends for help2. (zwyczajnie) only, just- po prostu wiatr huczy i stąd ten hałas it’s just a strong wind blowing, hence the noise- po prostu bądź przy mnie just stay by me- innego wyjścia po prostu nie ma there’s simply no other way outⅣ prosto- w wyrazach złożonych prostopadle do czegoś at right angles to sth■ powiedzieć a. wygarnąćpot. coś komuś prosto w oczy a. prosto z mostu to tell sb sth straight from the shoulder- mówiąc prosto z mostu to put it bluntly- powiedziała mu, co o nim myśli prosto w oczy she told him in plain English a. in no uncertain terms what she thought of him- powiem prosto z mostu, weź rozwód I’ll come straight out with it: get a divorceThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pro|sto
-
4 mów|ić
impf Ⅰ vt 1. (przekazywać) to tell (coś komuś sb sth a. sth to sb); to say (coś komuś sth to sb)- mówię ci prawdę I’m telling you the truth- mówiłem mu, jak było I told him what it was like- zawsze mówi mi dzień dobry s/he always says hello to me- mówiłem ci, że wrócę później I told you (that) I’d come back later- matka mówi mu, żeby był grzeczny his mother keeps telling him to be a good boy- mówiono (nam) a. było mówione, żeby nie palić we were told not to smoke- mówili (sobie) wiersze they were reciting poems (to each other)- mówić z pamięci (wyuczony tekst) to speak from memory- mówić z głowy (improwizować) to speak a. talk without notes, to give an extempore talk, to improvise- mówić od rzeczy a. bzdury to talk nonsense a. rubbish- mówić do rzeczy to talk sense- mówić coś pod nosem a. wąsem to say sth under a. below one’s breath- halo, kto mówi? (przez telefon) hallo, who’s there?- dzień dobry, mówi Jacek hello, Jacek speaking2. (plotkować) to talk vi, to say- mówić coś na kogoś a. o kimś to say sth about sb- cała wieś o nich mówi the whole village is talking about them a. they are the talk of the village- mówią na niego, że (jest) głupi they say he’s stupid- mówią, że miał dwie żony he is said to have had two wives- tylko wróciła, a wszyscy zaczęli mówić no sooner had she come back than tongues began to wag3. (informować) [przepisy, konstytucja] to say; [znak, wygląd] to mean; (podpowiadać) [serce, rozum, intuicja] to tell- prawo Archimedesa mówi, że… Archimedes’ principle says that…- jego mina/wzrok mówił, że… his expression/eyes showed that…- o czym mówi ta książka/ulotka? what’s the book/leaflet about?- ta nazwa nic mi nie mówi the name tells me nothing a. doesn’t ring a bell with me- mówi ci to coś? does it mean anything to you?- przeczucie a. coś mi mówi, że nam się uda something tells me a. I have the feeling that we’ll succeed- jej uśmiech/spojrzenie mówi nam wszystko her smile/look tells us everything- fakty mówią (nam) co innego the facts tell (us) a different story ⇒ powiedziećⅡ vi 1. (posługiwać się mową) to talk, to speak- kiedy dziecko zaczyna mówić? when do children start to talk a. speak?- mówić gwarą to speak (in a) dialect- mówić przez nos to speak through one’s nose2. (rozmawiać) to talk- mówić (z kimś) o kimś/czymś to talk (to a. with US sb) about sb/sth- czy mogę mówić z Janem? (przez telefon) can a. may I speak to a. with US Jan please?- mówić do kogoś to talk to sb- jak śmiesz tak do mnie mówić! how dare you talk a. speak to me like that!- mówić o kimś dobrze/źle to speak well/ill of sb3. (zwracać się, nazywać) to call vt- mówią na niego Lolo/„grubas” he is called a. they call him Lolo/‘fatso’- mówił do niej po imieniu he called her by her first name- mówienie sobie po imieniu jest tu powszechne it’s common to be on first-name terms with people here ⇒ powiedzieć4. pot. (podczas śledztwa, przesłuchania) to talk- na torturach zaczął mówić as soon as they began torturing him he started to talk■ a nie mówiłem? I told you so!- co ja mówię? pot. no, I’m sorry- wczoraj, co ja mówię, przedwczoraj yesterday, no, I’m sorry, the day before yesterday- jego mina mówi sama za siebie pot. his expression speaks for itself- złość/żal mówi przez kogoś a. przez czyjeś usta książk. it’s sb’s anger/resentment speaking- czy ja coś mówię? go ahead, do as you like- dobrze a. łatwo ci mówić it’s a. that’s easy for you to say, it’s all very well for you to talk- krótko mówiąc in brief a. short- mów co chcesz/mówcie co chcecie pot. say what you like- mówza siebie! speak for yourself!- mówiąc między nami a. między nami mówiąc pot. (just) between you and me a. between ourselves a. between the two of us- mówić bez ogródek a. osłonek a. bez owijania w bawełnę to not mince (one’s) words, to lay it a. put it on the line- mówić do kogoś jak do kogoś dobrego a. mówić komuś jak komu dobremu to try to make sb understand- mówić z kimś wspólnym a. tym samym językiem to speak the same language as sb- mówię ci! I (can) tell you- nie ma co mówić pot. no two ways about it- nie ma o czym mówić (odpowiedź na podziękowanie) my pleasure, don’t mention it; (odpowiedź na przeprosiny) don’t mention it; (odmowa) it’s out of the question- nie mów! you don’t say (so)! pot.- nie mówiąc a. wspominając o… książk. not to mention…, to say nothing of…The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mów|ić
См. также в других словарях:
wygarniać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, wygarniaćam, wygarniaća, wygarniaćają, wygarniaćany {{/stl 8}}– wygarnąć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk IVa, wygarniaćnę, wygarniaćnie, wygarniaćnij, wygarniaćnął, wygarniaćnęli {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
jak na spowiedzi — {{/stl 13}}{{stl 8}}przysł. {{/stl 8}}{{stl 7}} zupełnie szczerze, bez wykrętów; całą prawdę : {{/stl 7}}{{stl 10}}Wyznać coś komuś jak na spowiedzi. Mówić, opowiadać jak na spowiedzi. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
rąbać — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk IIa, rąbaćbię, rąbaćbie, rąbaćany {{/stl 8}}– rąbnąć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIa, rąbaćnę, rąbaćnie, rąbaćnij, rąbaćnął, rąbaćnęli {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
rypać — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk IIa, rypaćpię, rypaćpie, rypaćany {{/stl 8}}– rypnąć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk IVa, rypaćnę, rypaćnie, rypaćnij, rypaćnął, rypaćnęli {{/stl 8}}{{stl 7}}, {{/stl 7}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
